GIẢI PHÁP NÀO CHO NGÀNH TÔM VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI

GIẢI PHÁP NÀO CHO NGÀNH TÔM VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI

Xuất khẩu tôm Việt Nam năm 2023 chỉ đạt 3,4 tỷ USD, giảm 22% so với năm 2022. Thị trường giảm nhiều nhất là Hàn Quốc (giảm 27%), đứng thứ 2 là thị trường Nhật Bản (giảm 24%). Thị trường Mỹ và Úc có mức giảm (14-15%). Riêng Trung Quốc, thị trường lớn nhất của xuất khẩu tôm Việt nam có mức giảm 9%. 
Nguyên nhân khách quan do lạm phát tăng cao ở các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam, khiến cho nhu cầu nhập khẩu tôm giảm. Sản lượng tôm toàn cầu tăng, đặc biệt bùng nổ sản lượng xuất khẩu của Ecuado, làm cho nguồn cung dư thừa, giá tôm thế giới giảm mạnh. 

Thách thức của ngành tôm Việt Nam trong năm 2024

Tôm Việt Nam tiếp tục cạnh tranh với tôm Ấn Độ và Ecuador về giá và nguồn cung. Giá tôm thế giới chưa thể phục hồi nhanh do tồn kho tôm đông lạnh còn nhiều. Chi phí thức ăn nuôi tôm trong nước tăng và dịch bệnh trên tôm nuôi chưa được kiểm soát.

Căng thẳng leo thang tại Biển đỏ khiến cước vận tải đường biển tăng, điều này càng làm tăng khó khăn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường Mỹ.

Những tháng cuối năm 2023, Hiệp hội Chế biến tôm Mỹ (ASPA), một tổ chức đại diện quyền lợi cho ngành khai thác tôm tự nhiên và chế biến tôm Mỹ, đã nộp đơn đề nghị điều tra chống trợ cấp đối với tôm nước ấm đông lạnh, trong đó có Việt Nam. Vụ việc này sẽ càng thêm khó khăn cho ngành tôm Việt Nam.

Giải pháp nào cho ngành tôm trong thời gian tới

Ngành tôm Việt Nam cần tăng sức cạnh tranh, đặc biệt tập trung cho khâu nuôi. Trước mắt cần tập trung giải quyết các vấn đề giảm giảm giá thành sản xuất tôm nguyên liệu để tăng sức cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Để làm được điều này, Chính phủ cần có chính sách kiểm soát giá thức ăn nuôi tôm nhằm nhằm ổn định giá thành nguyên liệu. Ngoài ra, chi phí sử dụng điện cho nuôi tôm (đặc biệt nuôi công nghệ cao) chiếm đến 10% chi phí sản xuất. Do vậy, Chính phủ nên có chính sách tính điện một giá cho các cơ sở nuôi tôm.

Một vấn đề rất quan trọng quyết định thành công trong nuôi tôm là con giống. Chính vì vậy, rất cần các bộ ngành liên quan tăng cường kiểm soát chất lượng con giống, đảm bảo không có con giống kém chất lượng ra thị trường.

Bên cạnh việc giảm chi phí giá thành sản xuất tôm để tăng sức cạnh tranh, ngành nuôi cần tổ chức quy mô sản xuất lớn hơn, quy hoạch tốt hơn, tạo điều kiện ứng dụng nhanh những thành tựu khoa học kĩ thuật nhằm giảm thiểu rủi ro, tăng cao năng suất.

Song song với ngành nuôi, ngành chế biến cần phải tiếp cận xu thế người tiêu dùng, thị trường để có sản phẩm mới đáp ứng kịp thời nhu cầu.

Để đối phó cuộc điều tra từ phía Mỹ, các doanh nghiệp cần chuẩn bị tích cực mọi mặt, chuẩn bị kịch bản cho các tình huống xảy ra, đặc biệt chuẩn bị để đáp ứng yêu cầu hồ sơ từ phía Mỹ. Chủ động nghiên cứu nắm các quy định , thủ tục điều tra của Mỹ, theo dõi chặt chẽ vụ việc, phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội xuất khẩu và chế biến thuỷ sản VASEP và cục phòng vệ thương mại trong suốt quá trình của vụ việc.

A.F.C