KỸ THUẬT CHO ĂN VÀ QUẢN LÝ THỨC ĂN
Thức ăn thường chiếm 50% chi phí của vụ nuôi, do đó nếu quản lý tốt bà con vừa giảm được chi phí vừa không gây ô nhiễm ao nuôi. Tôm ăn nhiều hay ăn ít phụ thuộc rất nhiều yếu tố:
- Sức khoẻ của đàn tôm (khoẻ mạnh, yếu, bệnh…)
- Thời tiết (nắng, mưa, nóng, lạnh…)
- Môi trường ao nuôi (sạch, bẩn, …)
Trên thực tế không có công thức cho ăn nào hoàn toàn đúng, lượng ăn của tôm thay đổi theo ngày, thậm chí cữ trước và cữ sau đã khác. Thêm vào đó việc tính toán công thức cho ăn (lượng thức cho ăn trên mỗi cữ, rồi lượng thức ăn cho vào nhá) cũng gây ra những phiền toái không nhỏ cho bà con.
Lưu ý: Việc canh nhá thực chất chỉ có tác dụng để kiểm tra tình trạng của tôm hơn là tác dụng để canh lượng thức ăn. Vì tôm có ăn ở nhá hay không, mức độ ăn ở đó như thế nào …cũng rất khác nhau khi đặt nhá ở các vị trí khác nhau
Do vậy, bài viết xin chia sẽ với bà con mẹo cho ăn và quản lý thức ăn trong quá trình nuôi tôm.
- Nhận biết thức ăn thừa hay thiếu thông qua bọt trên mặt nước
Giai đoạn mới thả tôm, và nuôi giai đoạn 1, rất khó xác định được trọng lượng đàn tôm để cho ăn chính xác nên bà con căn cứ vào bọt nước trên mặt ao để nhận biết tôm ăn hết hay thừa thức ăn. Nếu sau khi cho ăn khoảng 30 phút:
- Bà con thấy mặt ao có nhiều bọt trắng, chứng tỏ tôm ăn hết và cử sau tăng lượng thức ăn lên
- Trong trường hợp không thấy bọt, hoặc bọt rất ít, mặt nước phẳng thì chứng tỏ thừa thức ăn. Dầu có trong thức ăn ngăn không cho bọt nổi lên. Do vây, bà con phải giảm lượng thức ăn cử sau
- Nhận biết tôm ăn thừa hay thiếu thông qua kiểm tra đáy ao và xi phông
Giai đoạn tôm lớn (giai đoạn 2 và 3) ngoài căn cứ bọt, bà con nên lội khắp ao sau khi cho ăn 15 phút. Nếu thấy dưới chân còn lợn cợn thức ăn chứng tỏ dư thức ăn. Để chắc hơn nữa sau 30 phút kể từ khi cho ăn bà con tiến hành xi phông thử. Nếu không thấy thức ăn thừa chứng tỏ cử đó ăn vừa đủ. Nếu thấy có thức ăn thừa ra theo nước xi phông chứng tỏ dư thừa thức ăn, cử sau cần giảm lượng.
- Cách tăng giảm lượng thức ăn
Các nghiên cứu của các nhà khoa học đã chỉ ra rằng tôm ăn thiếu sẽ tốt hơn cho sức khoẻ. Khi ăn thiếu sẽ có lợi ích sau:
- Tôm sẽ tiêu hoá thức ăn tốt hơn so với ăn no
- Tôm sẽ bơi nhiều hơn nên sẽ khoẻ mạnh hơn
- Hệ số FCR sẽ thấp hơn, nên giảm chi phí vụ nuôi
- Môi trường ít bị ô nhiễm hơn, giảm nguy cơ bệnh đường ruột cho tôm
Bà con nên cho ăn bằng 80% nhu cầu của tôm. Cách xác định như sau:
Cữ buổi sáng kế hoạch cho ăn 10kg, bà con thử cho ăn tăng 15 kg. Sau 15 phút lội kiểm tra thấy hết thức ăn, xi phông không thấy có thức ăn thừa thì bà con xác định lượng tăng lần sau chỉ nên tối đa 12kg. Nhưng nếu lội còn thức ăn, bà con giảm xuống còn 8
kg. Cứ mỗi 5-7 ngày bà con thực hiện theo cách này 1 lần để căn chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
- Cách chuyển số (size) thức ăn
Khi chuyển số thức ăn, bà con cần trộn cho tôm làm quen 2-3 ngày.
Ví dụ: chuyển thức ăn số 0 sang số 1, bà con trộn:
Ngày đầu 30% thức ăn số 1 +70% thức ăn số 0,
Ngày 2 trộn 50% thức ăn số 1 + 50% thức ăn số 0,
Ngày 3 trộn 70% thức ăn số 1 + 30% thức ăn số 0
Ngày 4 cho ăn 100% thức ăn số 1.
Ngày đầu khi trộn thức ăn mà khi lội kiểm tra phát hiện thấy thức ăn số lớn dư thừa, trông khi thức ăn số nhỏ hết thì bà con lập tức quay trở lại thức ăn số nhỏ 1 ngày, sau đó mới phối trộn lại theo cách trên.
- Cắt cử, bỏ cử
Những ngày thời tiết xấu hoặc môi trường xấu hoặc tôm yếu bà con nên cắt cử (giảm thức ăn xuống/cữ) hoặc bỏ cữ (không cho tôm ăn một hoặc vài cữ). Trong quy trình khuyến cáo 4-5 cữ hoặc 5-6 cữ, có nghĩa là nếu mọi thứ đều tốt đẹp thì cho ăn nhiều cữ nhất, còn ngược lại thì giảm xuống 1 cữ. Bà con nên linh động chứ không nên cững nhắc số lượng cữ/ngày giống nhau vì dễ gây ra thừa hoặc thiếu thức ăn cho tôm. Cả hai trường hợp đều nguy hiểm.
Nguồn A.F.C